Op 7 februari 1917 vond in Trondheim de “Noorse Samen Conferentie” plaats, waar de Samen zich verzamelden om samen te werken aan gemeenschappelijke zaken over de landsgrenzen heen (Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland). Laula Renberg nam het initiatief.
De eerste viering van de Nationale Dag van de Samen was in 1993. Het is een herinnering aan de Samische taal, cultuur en identiteit. Het is een symbool van verzet en trots. Daarom dragen de meeste Samen met trots hun kofte op de Nationale Dag van de Samen!
De Samen hebben jarenlang gestreden tegen Noorwegen, omdat er een verbod op de Samische taal was en ze als oerbevolking serieus genomen wilden worden. Ze strijden nog steeds – zie de link over de Fosen-activisten hieronder.
Op NRK-radio hoor ik veel joik vandaag!

Samenes flagg. De vlag van de Samen. LINK = NRK gir svar om Samenes Nasjonaldag

FILM ”La elva leve” med Ella Marie Hætta Isaksen i hovedrollen. FILM ”Laat de rivier Altaelva leven” met de hedendaagse leider van Samenes protest: Ella Marie Hætta Isaksen. FILM = NRK: La elva leve!

Nei, Samene må fortsatt fekte for rettighetene sine! Fosen-aksjonistene har to ganger tijdligere blitt firkjent, men nå er Fosen-saken for tredje gang anket! Uff da?! De Samen vechten voor hun rechten tot op de dag van vandaag. De Fosen-aktivisten zijn twee keer vrijgesproken, maar woensdag is besloten dat de rechtszaak voor de 3e keer wordt opgepakt. Tja… LINK = NRK: sapmi/anker-frifinnelsen-av-fosen-aksjonistene

ChatGPT: FOSEN-SAKEN

Det viktigste i Fosen-saken handler om menneskerettigheter, urfolksrettigheter og vindkraftutbygging på samiske reinbeiteområder. Hovedpunktene i saken er:

1. Høyesterettsdommen fra 2021
   Norges Høyesterett slo fast at vindkraftanleggene på Fosen bryter med urfolksrettigheter, fordi de forstyrrer reindriften til sør-samiske grupper. Dommen konkluderte med at konsesjonen og ekspropriasjonene var ugyldige.
2. Mangel på oppfølging fra staten
   Til tross for dommen har vindkraftanleggene fortsatt å være i drift. Norske myndigheter har ikke fjernet turbinene eller kommet med tiltak for å rette opp menneskerettighetsbruddet.
3. Protester og sivil ulydighet
   Samiske aktivister, klimaaktivister og støttespillere har gjennomført demonstrasjoner, blant annet ved å okkupere departementsbygninger i Oslo. Protestene fikk stor oppmerksomhet nasjonalt og internasjonalt. Se link i siste bildet!
4. Konflikten mellom klima og urfolksrettigheter
   Saken belyser en større debatt om hvorvidt klimatiltak som vindkraftutbygging kan skje på bekostning av menneskerettigheter og urfolks kultur.
5. Veien videre
   Regjeringen har erkjent menneskerettighetsbruddet, men har ikke konkludert med hva som skal skje med vindkraftanleggene. Samiske grupper krever at turbinene fjernes, mens myndighetene leter etter kompromissløsninger.

ChatGPT: FOSEN-ZAAK
Het belangrijkste in de Fosen-zaak gaat over mensenrechten, inheemse rechten en de bouw van windparken op Sami-renweidegebieden. De kernpunten van de zaak zijn:

1. Het Hooggerechtshof-arrest van 2021
   Het Noorse Hooggerechtshof oordeelde dat de windparken op Fosen de rechten van de Samen schenden, omdat ze de rendierhouderij van de Zuid-Sami verstoren. De uitspraak stelde vast dat de vergunningen en onteigeningen ongeldig waren.
2. Gebrek aan opvolging door de staat
   Ondanks de uitspraak blijven de windturbines in bedrijf. De Noorse autoriteiten hebben de turbines niet verwijderd en hebben geen maatregelen genomen om de schending van de mensenrechten te herstellen.
3. Protesten en burgerlijke ongehoorzaamheid
   Sami-activisten, klimaatactivisten en sympathisanten hebben protesten georganiseerd, onder andere door overheidsgebouwen in Oslo te bezetten. Deze demonstraties kregen zowel nationaal als internationaal veel aandacht. Die rechtszaak loopt dus nog, zie link in bovenstaande foto.
4. De botsing tussen klimaatbeleid en inheemse rechten
   De zaak benadrukt een bredere discussie over de vraag of klimaatmaatregelen, zoals de bouw van windparken, ten koste mogen gaan van mensenrechten en cultuur van de Samen.
5. De weg vooruit
   De Noorse regering heeft erkend dat er een mensenrechtenschending heeft plaatsgevonden, maar heeft nog geen beslissing genomen over de toekomst van de windparken. De Sami-gemeenschappen eisen de verwijdering van de turbines, terwijl de overheid zoekt naar een compromis.

Samiske flagget / De Samische vlag. FILM LINK = FILM NRK: Hva betyr alt i det samiske flagget?

Fargene kommer fra de tradisjonelle samiske draktene.
Blåfarge i flagget representerer livsgivende vann (La elva leve!).
Gult symboliserer solen og et langt liv.
Også det røde i sirkelen er et symbol på solen.
Blåfargen i sirkelen representerer månen og den tradisjonelle samiske trommen.
Grønt symboliserer vegetasjon, natur og landet Sápmi.
Rødt står for bål, varme og kjærlighet.